Ngày 21/12, Sở GD&ĐT công bố kết quả Cuộc thi KHKT cấp tỉnh dành cho học sinh trung học năm 2023-2024. Căn cứ kết quả trên, Sở đã chọn cử 02 dự án tham dự Cuộc thi KHKT cấp quốc gia dành cho học sinh trung học năm học 2023 – 2024.
Đó là các dự án: ““NAVISION: thiết bị hỗ trợ điều hướng cho người khiếm thị sử dụng camera 3 chiều và trí tuệ nhân tạo” – lĩnh vực hệ thống nhúng và dự án “Các giải pháp nhằm khắc phục chứng bất lực tập nhiễm ở học sinh THPT trên địa bàn thành phố Vĩnh Yên” – Lĩnh vực khoa học xã hội và hành vi. Cả hai dự án trên đều thuộc về đơn vị trường THPT Chuyên Vĩnh Phúc.
Tham gia cuộc thi cấp tỉnh năm nay, trường THPT chuyên Vĩnh Phúc có tổng số 6 dự án dự thi, đoạt 5 giải trong đó có 02 giải nhất, 01 giải nhì và 02 giải ba, có 03 dự án thuộc lĩnh vực Khoa học xã hội và hành vi, 02 dự án thuộc lĩnh vực hệ thống Nhúng.
Ở đề tài thứ nhất, “Các giải pháp nhằm khắc phục chứng bất lực tập nhiễm ở học sinh THPT trên địa bàn thành phố Vĩnh Yên” thuộc lĩnh vực khoa học xã hội và hành vi. Nhóm tác giả em Phan Hà Vi và Nguyễn Thùy Dương đều là các thành viên lớp 11A11 chuyên Anh dưới dự hướng dẫn của cô giáo Trần Thị Mai Hạnh. Nhóm tác giả đã lên ý tưởng từ tháng 8/2023 để tham gia cuộc thi năm nay. Ban đầu còn rất lúng túng, khó khăn do thiếu thốn nguồn tài liệu, thêm nữa, để có dữ liệu đánh giá, các tác giả đã rất vất vả trong khâu xử lý số liệu và thuyết phục các học sinh trên địa bàn cung cấp thông tin bởi vấn đề khá nhạy cảm và cần sự bảo mật.
Khi nghiên cứu, nhóm tác giả liên tục tự đặt câu hỏi cho mình: liệu mình có đủ thời gian để làm không, đã có bài báo nào nói về vấn đề này chưa, phương pháp nghiên cứu là gì, phỏng vấn học sinh với bộ câu hỏi nào, liệu các bạn học sinh có hợp tác với mình để chia sẻ thông tin không?… Hàng loạt câu hỏi được đặt ra và dần dần đã tìm được phương án giải quyết.
Đối với đề tài thứ hai, thuộc lĩnh vực hệ thống nhúng. Ban đầu nhóm tác giả chưa có ý tưởng gì về đề tài này, ngay cả khi nhóm tác giả tham dự kì thi cấp trường cũng chưa từng nghĩ đến nó. Chia sẻ với chúng tôi, Nguyễn Ngọc Duy – 12A11 chuyên Anh và Nguyễn Văn Hiếu 12A4 chuyên Lý tác giả nhóm nghiên cứu cho biết: Sau khi tham dự kì thi cấp trường, các nhận xét của các thầy trong ban giám khảo đã giúp chúng em hoàn thiện sản phẩm và có những ý tưởng đột phá hơn khi tham dự cuộc thi cấp tỉnh. Qua quan sát xe tự hành của VinFast, qua quan sát hệ thống đường riêng dành cho người khiếm thị trong một dịp ghé thăm Thủ đô Hà Nội, nhóm tác giả đã gần như hoàn thiện ý tưởng thiết kế thiết bị điều hướng cho người khiếm thị sử dụng Camera 3 chiều và trí tuệ nhân tạo với mong muốn người khiếm thị sẽ di chuyển độc lập, an toàn, tránh được vật cản ở khoảng cách lên đến 20 mét.
Trong quá trình nghiên cứu cùng học sinh, thầy giáo Phùng Văn Kiệm chia sẻ: “Rất nhiều khó khăn mà nhóm phải đối mặt: Kinh phí mua sắm thiết bị quá cao, vượt quá khả năng của thầy và trò, mỗi thiết bị thử nghiệm rất tốn kém; máy tính nhúng không đủ mạnh; thiếu nhiều linh kiện, thiết bị và cả kiến thức về kỹ thuật cơ khí”.
Để hoàn thiện đề tài, nhóm tác giả đã phải “hạ chuẩn”, sử dụng những linh kiện thiết bị có sẵn, tháo tung robot lau nhà để nghiên cứu và tìm kiếm linh kiện thiết bị.
Duy rất hào hứng khi nói về tương lai khi thương mại hóa sản phẩm: “Bọn em sẽ sử dụng Camera kép, kết hợp camera có chiều sâu, tái dựng không gian ba chiều, kết hợp với các API của Google Map để tiếp tục nghiên cứu sâu hơn nữa mang lại niềm hạnh phúc cho những người khiếm thị”.
Trong bối cảnh giáo dục STEM ngày càng được nhấn mạnh, cuộc thi Khoa học Kỹ thuật dành cho học sinh trung học đã chứng kiến sự tham gia nhiệt tình từ các đơn vị trường trên khắp địa bàn. Nhà trường đã triển khai đầy đủ công văn, kế hoạch đến cán bộ, giáo viên và học sinh, thúc đẩy hoạt động nghiên cứu và sáng tạo trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và kỹ thuật. Điều này không chỉ giúp học sinh vận dụng kiến thức vào giải quyết các vấn đề thực tiễn mà còn gắn liền với việc đổi mới phương pháp dạy và học tập.
Cuộc thi Khoa học Kỹ thuật năm nay không chỉ là một sân chơi trí tuệ mà còn là dịp để học sinh phát triển các kỹ năng nghiên cứu khoa học, kỹ năng mềm như thu thập và phân tích dữ liệu, thuyết trình, tư duy phản biện, tư duy khoa học và kỹ năng giao tiếp. Hơn nữa, qua những dự án này, học sinh còn học được cách thích nghi với các thách thức, phát triển ý tưởng sáng tạo và đưa ra giải pháp thực tiễn cho các vấn đề trong cuộc sống. Cuộc thi không chỉ mở ra hướng phát triển cho các dự án khoa học mà còn góp phần quan trọng trong việc hình thành những công dân toàn cầu có trách nhiệm và sáng tạo. Bên cạnh đó với sự đầu tư và quan tâm từ phía nhà trường, giáo viên cùng sự nỗ lực không ngừng của học sinh, cuộc thi tiếp tục mang lại những kết quả tích cực và ảnh hưởng lâu dài tới tinh thần khoa học, đam mê nghiên cứu và tự nghiên cứu trong học sinh nhà trường.